"Yük Kültleri" (Cargo Cults) Nedir?

"Yük kültleri", genellikle Melanezya'daki izole kabilelerde, II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında ortaya çıkan ilginç bir sosyo-dini harekettir. Bu hareketler, Batılıların (askerler, sömürge yetkilileri) getirdiği teknolojik malların ("kargo") kökenini ve nasıl elde edildiğini anlayamayan yerli halkın, bu malları tekrar elde etmek için Batılıların davranışlarını taklit ettiği ritüeller etrafında şekillenir.

Savaş sırasında, bu kabileler ilk kez uçakların indiğini, Batılıların telsizle konuştuğunu ve gökten yiyecek, giysi, çadır gibi değerli "kargoların" geldiğini gördüler. Savaş bittikten sonra bu kargo akışı aniden kesildi. Yerli halk, bu kargoların atalarından gelen ruhani hediyeler olduğuna ve Batılıların bu hediyeleri elde etmek için belirli ritüeller (marş yapma, bayrak direkleri dikme, telsiz kulübeleri inşa etme gibi) yaptığını düşündü. Bu nedenle, kargoların tekrar gelmesini sağlamak için, bambudan uçaklar, ahşaptan kontrol kuleleri ve hindistan cevizi kabuğundan kulaklıklar yaparak Batılıların davranışlarını birebir taklit etmeye başladılar. Bu kültler, teknoloji ve modernlikle karşılaşan geleneksel toplumların bu değişimi nasıl anlamlandırmaya çalıştığının bir örneğidir.

Kelimeler: yük kültü, cargo cult, antropoloji, sosyoloji, melanezya, din, ritüel