Fermi Paradoksu'ndaki "Büyük Filtre" Hipotezi Nedir?
Fermi Paradoksu, evrenin büyüklüğü ve yaşının, Dünya dışı akıllı yaşama dair yüksek bir olasılık sunmasına rağmen, bu yaşama dair hiçbir kanıt bulunam
Görüntüle"Kübizm" Sanat Akımı Nedir ve Kuralları Nelerdir?
Kübizm, 20. yüzyılın başlarında (yaklaşık 1907-1914) Pablo Picasso ve Georges Braque tarafından Paris'te geliştirilen, modern sanatın en etkili ve dev
Görüntüle"Başarısız Devlet" (Failed State) Kavramı Ne Anlama Gelir?
"Başarısız devlet", bir devletin temel işlevlerini ve sorumluluklarını yerine getirme kapasitesini kaybettiği bir durumu tanımlayan bir siyaset bilimi
GörüntüleSiyasette "Vekalet Savaşı" (Proxy War) Ne Demektir?
Vekalet savaşı, iki veya daha fazla büyük gücün, birbirleriyle doğrudan silahlı bir çatışmaya girmek yerine, üçüncü bir ülkenin topraklarında, o ülken
Görüntüle"Büyük Çekici" (The Great Attractor) Nedir ve Bizi Nereye Çekiyor?
"Büyük Çekici", evrenin bizim bulunduğumuz bölgesinde, Samanyolu da dahil olmak üzere yüz binlerce galaksiyi kendisine doğru çeken, devasa bir kütleçe
GörüntüleTeorik Fizikte "Beyaz Delik" (White Hole) Kavramı Nedir?
Beyaz delik, Albert Einstein'ın genel görelilik denklemlerinin matematiksel bir çözümü olarak ortaya çıkan, ancak varlığına dair hiçbir gözlemsel kanı
GörüntüleBöbrek Diyalizi Tedavisi Nasıl Çalışır?
Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalarda, vücutta biriken atık maddeleri (üre gibi), fazla tuzu ve suyu yapay bir yöntemle temizlemek için kullanıla
GörüntüleElektrokardiyogram (EKG/ECG) Kalbin Elektriksel Aktivitesini Nasıl Ölçer?
Elektrokardiyogram (EKG veya ECG), kalbin her atışında ürettiği elektriksel aktiviteyi, cilde yapıştırılan elektrotlar aracılığıyla kaydeden, ağrısız
GörüntüleUluslararası Fonetik Alfabe (IPA) Nedir ve Ne İşe Yarar?
Uluslararası Fonetik Alfabe (International Phonetic Alphabet - IPA), dünya dillerindeki tüm konuşma seslerini (fonemleri) standart ve tek bir şekilde
GörüntüleGoogle'ın "PageRank" Algoritması Temelde Nasıl Çalışırdı?
PageRank, Google'ın kurucuları Larry Page ve Sergey Brin tarafından geliştirilen ve bir web sayfasının önemini ve otoritesini belirlemek için kullanıl
GörüntüleKunduzlar Barajlarını Nasıl İnşa Eder?
Kunduzlar, yaşadıkları sulak alanların su seviyesini kontrol etmek, avcılardan korunmak ve yiyecek depolamak için barajlar ve localar inşa eden, hayva
GörüntüleKediler Neden "Yoğurma" (Hamur Yapma) Hareketi Yapar?
Kedilerin ön patileriyle ritmik bir şekilde yumuşak bir yüzeyi (battaniye, insan kucağı, başka bir kedi) itip çekerek yaptığı "yoğurma" hareketi, köke
Görüntüle"Beş Saniye Kuralı"nın Bilimsel Bir Geçerliliği Var mıdır?
"Beş saniye kuralı", yere düşen bir yiyeceğin beş saniye içinde alınması durumunda, üzerine çok az bakteri bulaşacağı ve yemenin güvenli olacağı yönün
GörüntüleMerkez Bankalarının "Parasal Genişleme" (Quantitative Easing) Politikası Nedir?
Parasal genişleme (Quantitative Easing - QE), bir merkez bankasının, ekonomiyi canlandırmak ve deflasyonla (fiyatların genel düşüşü) savaşmak amacıyla
GörüntüleMercan Adaları (Atoller) Nasıl Oluşur?
Atoller, genellikle tropik okyanuslarda bulunan, ortasında "lagün" adı verilen sığ bir göl bulunan, halka veya at nalı şeklindeki mercan adalarıdır. B
Görüntüle"Wow! Sinyali" Neydi ve Neden Önemliydi?
"Wow! Sinyali", 15 Ağustos 1977'de, Ohio Devlet Üniversitesi'nin "Big Ear" radyo teleskobu tarafından Dünya dışı akıllı yaşam arayışı (SETI) projesi k
GörüntülePsikolojide "Gaslighting" Manipülasyonu Nedir?
Gaslighting, bir kişinin, bir başkasının gerçeklik algısını, hafızasını ve akıl sağlığını sistematik olarak sorgulatarak, o kişiyi kendi hafızasından
Görüntüle"İçeriden Öğrenenlerin Ticareti" (Insider Trading) Neden Yasa Dışıdır?
"İçeriden öğrenenlerin ticareti", bir şirketin hisse senedi fiyatını etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış, gizli ve önemli bilgilere sahip olan
GörüntüleSarmaşık Gibi Tırmanıcı Bitkiler Duvarlara Nasıl Tutunur?
Tırmanıcı bitkiler, güneş ışığına ulaşmak için rekabette avantaj sağlamak amacıyla, duvar, ağaç gövdesi gibi dikey yüzeylere tutunarak yükselmek için
GörüntüleFelsefede "Faydacılık" (Utilitarianism) Görüşü Nedir?
Faydacılık, bir eylemin ahlaki doğruluğunun, o eylemin sonuçlarına göre belirlenmesi gerektiğini savunan, sonuç odaklı bir ahlak felsefesidir. Bu fels
GörüntüleSanatta "Pop Art" Akımı Nedir?
Pop Art (Popüler Sanat), 1950'lerde İngiltere'de doğan ve 1960'larda Amerika'da zirveye ulaşan, "yüksek sanat" ile "kitle kültürü" arasındaki sınırlar
GörüntüleSiyasette "Kimlik Politikası" (Identity Politics) Ne Anlama Gelir?
"Kimlik politikası", insanların belirli bir ırk, etnik köken, din, cinsel yönelim, cinsiyet veya sosyal sınıf gibi ortak bir kimliği paylaşan gruplara
GörüntüleTeorik Fizikte "Kozmik Sicimler" (Cosmic Strings) Nedir?
Kozmik sicimler, erken evrenin oluşumundan (Büyük Patlama'dan hemen sonra) arta kaldığı düşünülen, son derece ince (bir atomdan daha dar) ancak inanıl
GörüntüleTıpta "Endoskopi" İşlemi Nasıl Yapılır?
Endoskopi, vücudun iç organlarını ve boşluklarını, "endoskop" adı verilen, ucunda bir kamera ve ışık kaynağı bulunan ince, esnek bir tüp aracılığıyla
GörüntüleDiller Arasındaki "Alıntı Kelimeler" (Loanwords) Nasıl Oluşur?
Alıntı kelime (loanword), bir dilin, başka bir dilden ödünç alarak kendi kelime hazinesine kattığı kelimedir. Bu, dillerin doğası gereği durağan değil
GörüntüleBilgisayar Biliminde "Sıralama Algoritmaları" (Örn: Baloncuk Sıralaması) Nedir?
Sıralama algoritmaları, bir dizi veya listedeki öğeleri (sayılar, isimler vb.) belirli bir sıraya (genellikle artan veya azalan) göre düzenlemek için
GörüntüleHayvanlarda "Torpor" Nedir ve Kış Uykusundan Farkı Nedir?
Torpor, bir hayvanın metabolik hızını, vücut sıcaklığını ve aktivitesini önemli ölçüde azalttığı, istemsiz bir enerji tasarrufu durumudur. Genellikle
Görüntüle"Kombuça" (Kombucha) Çayı Nasıl Yapılır?
Kombuça, tatlandırılmış siyah veya yeşil çayın, "SCOBY" (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast - Bakteri ve Mayaların Simbiyotik Kültürü) adı verile
GörüntüleEkonomide "Karşılaştırmalı Üstünlükler" Teorisi Nedir?
Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi, 19. yüzyılın başlarında ekonomist David Ricardo tarafından geliştirilen ve serbest ticaretin tüm taraflar için ne
Görüntüle"Karstik Araziler" (Karst Topography) Nasıl Oluşur?
Karstik arazi, kireçtaşı (kalsiyum karbonat), dolomit veya jips gibi suda çözünebilen kayaçların, yeraltı ve yerüstü sularının kimyasal aşındırmasıyla
Görüntüle"Dyatlov Geçidi Vakası"nın Gizemi Nedir?
Dyatlov Geçidi Vakası, Şubat 1959'da, Sovyetler Birliği'ndeki Ural Dağları'nda, deneyimli dokuz kayakçının gizemli bir şekilde hayatını kaybettiği, çö
GörüntülePsikolojide "Hale Etkisi" (Halo Effect) Nedir?
Hale etkisi (Halo Effect), bir kişi veya marka hakkında sahip olduğumuz olumlu bir ilk izlenimin (örneğin, fiziksel çekicilik, cana yakınlık), o kişin
GörüntüleFinansta "Arbitraj" Ne Anlama Gelir?
Arbitraj, aynı varlığın (hisse senedi, döviz, emtia gibi) farklı piyasalardaki fiyat farklılıklarından yararlanarak, risksiz bir şekilde kâr elde etme
GörüntüleBahçıvanlıkta "Aşılama" (Grafting) Tekniği Nasıl Çalışır?
Aşılama, iki farklı bitkinin parçalarını, tek bir bitki olarak birlikte büyüyüp gelişecekleri şekilde birleştirme tekniğidir. Bu yöntem, genellikle bi
GörüntüleViyola ve Keman Arasındaki Farklar Nelerdir?
Viyola ve keman, yaylı çalgılar ailesinin en bilinen üyelerindendir ve görünüş olarak birbirlerine çok benzeseler de, aralarında boyut, ses aralığı ve
GörüntüleUzay Araçları "Kütleçekimsel Sapan" (Gravity Assist) Manevrasını Nasıl Kullanır?
Kütleçekimsel sapan veya yerçekimi yardımı manevrası, bir uzay aracının, bir gezegenin veya başka bir büyük gök cisminin yanından geçerken, o cismin k
GörüntüleTuring Testi Nedir ve Bir Makinenin "Düşündüğünü" Söyleyebilir miyiz?
Turing Testi, 1950 yılında, modern bilgisayar biliminin kurucularından Alan Turing tarafından, bir makinenin insana eşdeğer veya insandan ayırt edilem
GörüntüleTarihteki "Prohibition" (İçki Yasağı) Dönemi Neydi?
Prohibition, Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1920'den 1933'e kadar, alkollü içeceklerin üretimi, ithalatı, taşınması ve satışının ülke çapında yasakl
GörüntüleBir Binanın "Sismik Sönümleyicileri" (Seismic Dampers) Depremde Nasıl Çalışır?
Sismik sönümleyiciler, bir binanın deprem sırasında maruz kaldığı sarsıntı enerjisini absorbe ederek (emerek) ve ısıya dönüştürerek, binanın yapısal e
Görüntüle"Muz Cumhuriyeti" (Banana Republic) Terimi Nereden Gelir?
"Muz cumhuriyeti", siyasi olarak istikrarsız, ekonomisi büyük ölçüde tek bir tarım ürününün (muz, kahve, şeker gibi) ihracatına ve yabancı sermayeye b
GörüntüleSanatta "Dadaizm" Akımı Nedir?
Dadaizm, I. Dünya Savaşı'nın yıkımı ve anlamsızlığına bir tepki olarak 1916 civarında Zürih'te ortaya çıkan, geleneksel sanat, estetik, mantık ve burj
Görüntüle"Pioneer Anomali"si Neydi?
"Pioneer anomalisi", 1970'lerde fırlatılan Pioneer 10 ve 11 uzay araçlarının, Güneş Sistemi'nin dışına doğru yolculukları sırasında, bilinen tüm kütle
GörüntüleUltrason Cihazları Görüntüyü Nasıl Oluşturur?
Ultrason veya ultrasonografi, insan kulağının duyamayacağı kadar yüksek frekanslı ses dalgaları (ultrason) kullanarak vücudun iç organlarını ve dokula
GörüntüleDilde "Birleşik Kelime" (Portmanteau) Nasıl Oluşur? (Örn: kahvaltı)
Birleşik kelime veya portmanteau, iki farklı kelimenin parçalarının (genellikle birinin başlangıcı ve diğerinin sonu) birleştirilerek, her iki kelimen
GörüntüleBilgisayarda "Karma Tabloları" (Hash Tables) Nasıl Çalışır?
Karma tabloları (hash tables), bir anahtar-değer (key-value) çiftini verimli bir şekilde depolamak ve bu değere anahtarını kullanarak çok hızlı bir şe
GörüntüleArılar Çiçekleri Bizden Nasıl Farklı Görür? (Ultraviyole Görüş)
Arılar ve diğer birçok böcek, dünyayı insanlardan çok farklı bir renk spektrumunda görür. İnsan gözü kırmızı, yeşil ve mavi ışığa duyarlı koni hücrele
GörüntüleKonserveleme Yöntemi Yiyecekleri Nasıl Korur?
Konserveleme, yiyecekleri bozulmaya neden olan mikroorganizmalardan (bakteri, maya, küf) arındırmak ve yeni mikroorganizmaların girmesini engellemek i
GörüntüleJeotlar (Geodes) Nasıl Oluşur?
Jeotlar, dışarıdan sıradan bir kaya gibi görünen, ancak içi genellikle kuvars veya ametist gibi kristallerle kaplı, küresel veya oval, içi boş kaya ol
Görüntüle"Umami" Beşinci Tat Olarak Ne Anlama Gelir?
Umami, tatlı, ekşi, tuzlu ve acıdan sonra "beşinci temel tat" olarak kabul edilen, Japonca kökenli bir kelimedir ve "hoşa giden lezzetlilik" anlamına
Görüntüle"Tunguska Olayı" Neydi?
"Tunguska Olayı", 30 Haziran 1908 sabahı, Sibirya'nın orta kesimlerindeki Podkamennaya Tunguska Nehri yakınlarında, ıssız bir bölgede meydana gelen so
Görüntüle