Üşüdüğümüzde Neden Titreriz?

Titreme, vücut sıcaklığımız düştüğünde, beynimizin vücudu tekrar ısıtmak için devreye soktuğu istemsiz bir savunma mekanizmasıdır. Temel amaç, kas akt

Görüntüle
"Ana Renkler" ve "Ara Renkler" Nelerdir?

Ana renkler ve ara renkler, renk teorisinin temelini oluşturan ve renklerin nasıl karıştırıldığını ve algılandığını açıklayan kavramlardır. İki ana re

Görüntüle
İğne Deliği Kamera (Pinhole Camera) Görüntüyü Nasıl Oluşturur?

İğne deliği kamera, bir lens kullanmadan, sadece "camera obscura" (Latince "karanlık oda") prensibine dayanarak görüntü oluşturan en basit kamera türü

Görüntüle
Çaydanlıktaki Kireç (Kireç Taşı) Nasıl Oluşur?

Çaydanlık, su ısıtıcısı ve tencerelerin dibinde zamanla biriken o beyaz, sert tabakaya "kireç" veya "su taşı" denir. Bu birikinti, özellikle "sert su"

Görüntüle
Midenin Guruldaması Neden Olur?

Midenin veya bağırsakların guruldaması, bilimsel adıyla "borborygmi", sindirim sistemindeki normal kas hareketlerinin (peristalsis) bir sonucudur. Bu

Görüntüle
Kar Taneleri Nasıl Oluşur ve Neden Hepsi Farklıdır?

Kar taneleri, atmosferin yüksek katmanlarında, sıcaklık donma noktasının (0°C) altına düştüğünde, su buharının doğrudan katı hale geçerek buz kristall

Görüntüle
Bir Ampul Nasıl Işık Verir?

Geleneksel bir akkor ampul, elektrik enerjisini, son derece ısınan bir tel aracılığıyla ışığa dönüştürerek çalışır. Bu, "akkorluk" (incandescence) pre

Görüntüle
Neden Hapşırırız?

Hapşırma (sternutasyon), burun mukozasını tahriş eden yabancı parçacıkları (toz, polen, mikrop gibi) veya diğer uyaranları (parlak ışık, soğuk hava gi

Görüntüle
Vücuttaki Morluklar Nasıl Oluşur ve Renkleri Neden Değişir?

Morluk veya "ezik", deriye alınan bir darbe sonucu, yüzeye yakın küçük kan damarlarının (kılcal damarların) yırtılması ve kanın deri altına sızmasıyla

Görüntüle
Saçlarımız Neden Yağlanır?

Saçların yağlanması, aslında derimizin sağlığı için gerekli olan doğal bir süreçtir. Bu yağlanma, her bir saç köküne bağlı olan "yağ bezleri" (sebaceo

Görüntüle
Kabartma Tozu ve Karbonat Keki Nasıl Kabartır?

Kabartma tozu ve karbonat (sodyum bikarbonat), hamur işlerinin (kek, kurabiye, poğaça) içinde karbondioksit (CO²) gazı kabarcıkları oluşturarak onları

Görüntüle
Gazlı İçeceklerin Gazı Neden Kaçar?

Gazlı içeceklerin o köpüklü ve ferahlatıcı özelliğini veren şey, yüksek basınç altında suyun içinde çözünmüş olan karbondioksit (CO²) gazıdır. Bir şiş

Görüntüle
Kasırga (Hurricane), Tayfun (Typhoon) ve Siklon (Cyclone) Arasındaki Fark Nedir?

Kasırga, tayfun ve siklon, aslında aynı meteorolojik olayı, yani sıcak okyanus suları üzerinde oluşan, dönen ve şiddetli rüzgarlara sahip devasa tropi

Görüntüle
Kaldıraç ve Destek Noktası (Fulcrum) Prensibi Nasıl Çalışır?

Kaldıraç, bir "destek noktası" (fulcrum) etrafında dönebilen sert bir çubuktan oluşan, küçük bir kuvvet uygulayarak daha büyük bir kuvveti hareket ett

Görüntüle
Dönen Bir Topaç (Spinning Top) Nasıl Ayakta Kalır?

Dönen bir topacın, yer çekimine meydan okuyarak devrilmeden dik durabilmesi, "jiroskopik etki" veya "açısal momentumun korunumu" adı verilen bir fizik

Görüntüle
Kuşlar Neden Özellikle Sabahları Öter?

Kuşların özellikle gün doğumunda, şafak vakti hep birlikte ötmeye başlaması olayına "şafak korosu" (dawn chorus) denir. Bu yoğun vokal aktivitenin bir

Görüntüle
"Emoji" ve "İfade Simgesi" (Emoticon) Arasındaki Fark Nedir?

Emoji ve ifade simgesi (emoticon), her ikisi de dijital iletişimde duyguları ve tonu ifade etmek için kullanılsa da, kökenleri ve sunumları açısından

Görüntüle
Okyanus ve Deniz Arasındaki Fark Nedir?

Okyanus ve deniz terimleri genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, coğrafyada aralarında belirgin bir boyut ve konum farkı vardır. Okyanuslar çok

Görüntüle
Neden Yıldızlar Göz Kırpar Gibi Görünür?

Yıldızların gökyüzünde titreşiyor veya "göz kırpıyor" gibi görünmesi, yıldızların kendisinden kaynaklanan bir durum değil, ışıklarının Dünya atmosferi

Görüntüle
Neden Uykuda Düşme Hissi Yaşarız? (Hipnik Sarsıntı)

Uykuya dalarken aniden sıçrayarak veya düşme hissiyle uyanma olayı, "hipnik sarsıntı" veya "uykuya dalma miyoklonisi" olarak bilinen, oldukça yaygın v

Görüntüle
Sabun Köpükleri Neden Renkli Görünür? (İnce Film Girişimi)

Bir sabun köpüğünün yüzeyinde gördüğümüz o yanardöner, gökkuşağı benzeri renkler, "ince film girişimi" (thin-film interference) adı verilen bir optik

Görüntüle
Psikolojide "Kokteyl Partisi Etkisi" Nedir?

"Kokteyl partisi etkisi", kalabalık ve gürültülü bir ortamda, etraftaki birçok farklı konuşmayı ve sesi duymazdan gelirken, sadece tek bir sohbete oda

Görüntüle
Basit Bir Elektrik Motoru Nasıl Çalışır?

Basit bir elektrik motoru, elektrik enerjisini, manyetizmanın temel prensiplerini kullanarak mekanik dönme hareketine dönüştüren bir cihazdır. Temel o

Görüntüle
Yaşlandıkça Neden Kırışırız?

Cildimizin kırışması, yaşlanma sürecinin doğal bir parçasıdır ve hem içsel (genetik) hem de dışsal (çevresel) faktörlerin birleşiminden kaynaklanır. T

Görüntüle
Dokunma Duyumuz Nasıl Çalışır?

Dokunma duyusu, derimizin altında bulunan milyonlarca farklı sinir reseptörünün, dış dünyadan gelen fiziksel uyaranları (basınç, titreşim, sıcaklık, a

Görüntüle
Çiller Neden ve Nasıl Oluşur?

Çiller (ephelides), derideki "melanosit" adı verilen pigment üreten hücrelerin, belirli bölgelerde normalden daha fazla "melanin" (deriye rengini vere

Görüntüle
"Maya" Ekmeği Nasıl Kabartır?

Maya (genellikle Saccharomyces cerevisiae), ekmek yapımında kullanılan, tek hücreli bir mantar türüdür. Ekmeğin kabarmasını ve o süngerimsi, havadar d

Görüntüle
Havadaki "Nem" (Humidity) Nedir ve Nasıl Ölçülür?

Nem, havada bulunan su buharı miktarıdır. Su buharı, suyun gaz halidir ve gözle görülmez. Havanın nemliliği, genellikle "bağıl nem" (relative humidity

Görüntüle
Yaprakların "Damarları" Ne İşe Yarar?

Bir yaprağın damarları, sadece yaprağa yapısal bir destek sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bitkinin hayatta kalması için hayati önem taşıyan karmaşık b

Görüntüle
Neden Bazı Sesler (Tırnağın Tahtaya Sürtmesi Gibi) Bize Rahatsız Edici Gelir?

Tırnağın kara tahtaya sürtmesi, çatalın tabağa sürtmesi veya strafor köpüğün gıcırtısı gibi seslerin çoğu insanda yarattığı o ani ve yoğun rahatsızlık

Görüntüle
Sabun Neden Köpürür?

Sabunun köpürmesi, sabun moleküllerinin suyun yüzey gerilimini azaltması ve hava ile karıştırıldığında kararlı kabarcıklar oluşturmasıyla gerçekleşen

Görüntüle
Saça Sürtülen Balon Neden Duvara Yapışır?

Saça sürtülen bir balonun duvara yapışması, "statik elektrik" ve "elektriksel polarizasyon" (kutuplanma) adı verilen temel fiziksel olayların bir sonu

Görüntüle
Gölge Nasıl Oluşur?

Gölge, ışığın opak (ışık geçirmeyen) bir nesne tarafından engellenmesi sonucu, o nesnenin arkasındaki yüzeye daha az ışık düşmesiyle oluşan karanlık a

Görüntüle
Otomobillerdeki Katalitik Konvertör Ne İşe Yarar?

Katalitik konvertör, bir otomobilin egzoz sisteminde bulunan ve içten yanmalı motorun ürettiği zararlı gazları, daha az zararlı maddelere dönüştüren b

Görüntüle
Felsefede "İkili Çıkmaz" (Catch-22) Durumu Nedir?

"İkili çıkmaz" veya Catch-22, Joseph Heller'in aynı adlı romanından türeyen ve bir bireyin, çelişkili ve mantıksız kurallar nedeniyle, içinden çıkması

Görüntüle
Sesimiz Kayıtlarda Neden Farklı Çıkar?

Kendi sesimizi bir kayıttan dinlediğimizde bize yabancı ve genellikle daha tiz gelmesi oldukça yaygın bir deneyimdir. Bunun nedeni, kendi sesimizi duy

Görüntüle
Tuz, Buzun Erimesini Nasıl Hızlandırır?

Tuzun, buzlu yollara veya dondurma yapımında kullanılan buzun üzerine serpildiğinde, buzu eritmesi veya daha doğrusu erime sürecini hızlandırması, "do

Görüntüle
Basit Bir Elektrik Düğmesi Işığı Nasıl Açar?

Bir elektrik düğmesi (anahtar), bir elektrik devresini tamamlayarak veya keserek, elektrik akımının akışını kontrol eden basit bir mekanik cihazdır. I

Görüntüle
Balıklar Suyun Altında Nasıl Nefes Alır? (Solungaçlar)

Balıklar, insanlar gibi oksijene ihtiyaç duyarlar, ancak onlar bu oksijeni havadan değil, suyun içinde çözünmüş halde bulunan oksijenden alırlar. Bu i

Görüntüle
Kaşıkta Yansımamız Neden Ters Görünür?

Bir kaşığın iç, çukur yüzeyine baktığınızda yansımanızın hem baş aşağı hem de sağ-sol ters dönmüş olarak görünmesinin nedeni, bu yüzeyin bir "içbükey

Görüntüle
Arabanın "Geri Vitesi" Nasıl Çalışır?

Bir arabanın geri vitesi, motorun gücünü tekerleklere ileten şanzımanın (vites kutusu) içindeki dişlilerin yönünü değiştirerek, tekerleklerin ileri ye

Görüntüle
Mürekkep Püskürtmeli (Inkjet) Yazıcı Nasıl Çalışır?

Mürekkep püskürtmeli yazıcılar, dijital bir görüntüyü veya metni, "püskürtme kafası" (print head) adı verilen bir parçanın üzerindeki mikroskobik nozü

Görüntüle
Neden Bazı Kumaşlar Daha Çok Kırışır?

Bazı kumaşların diğerlerinden daha kolay kırışmasının nedeni, o kumaşı oluşturan liflerin moleküler yapısı ve bu liflerin neme nasıl tepki verdiğidir.

Görüntüle
Günde Neden İki Kez Gelgit Olur?

Çoğu kıyı bölgesinin günde yaklaşık iki kez yüksek gelgit (suyun yükselmesi) ve iki kez de alçak gelgit (suyun çekilmesi) yaşamasının nedeni, hem Ay'ı

Görüntüle
Ateş Neden Yukarı Doğru Yükselir?

Bir mum alevinin veya bir kamp ateşinin her zaman yukarı doğru yönelmesinin nedeni, sıcak gazların soğuk gazlardan daha az yoğun olması ve "konveksiyo

Görüntüle
Bir Şarkı Neden "Kulağımıza Takılır"? (Earworm)

Bir şarkının veya melodinin, istemimiz dışında zihnimizde sürekli olarak tekrarlanması durumuna "kulak kurdu" (earworm) veya "istemsiz müzikal imgelem

Görüntüle
Neden Kağıt Kesikleri Bu Kadar Çok Acıtır?

Küçücük bir kağıt kesiğinin, çok daha büyük bir yaralanmadan bile daha fazla acı verebilmesi oldukça yaygın bir deneyimdir. Bu orantısız acının birkaç

Görüntüle
Geri Dönüşüm Sembolü (Üç Ok) Ne Anlama Gelir?

Üç adet takip eden oktan oluşan ve evrensel olarak tanınan geri dönüşüm sembolü, "Mobius Döngüsü" olarak bilinir. Bu sembol, geri dönüşümün üç temel a

Görüntüle
Bir Mikroskop Görüntüyü Nasıl Büyütür?

Basit bir optik mikroskop, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük nesnelerin daha büyük ve daha detaylı bir görüntüsünü oluşturmak için, en az iki mer

Görüntüle
Zaman Neden Hızlı veya Yavaş Geçiyor Gibi Gelir? (Zaman Algısı)

Zamanın akış hızına dair algımız, objektif saat zamanından farklı olarak, yaptığımız aktiviteye, duygusal durumumuza ve dikkat seviyemize bağlı olarak

Görüntüle